Kalp ameliyatı sonrası dönem için bilinmesi gereken hususlar:

Öncelikle hatırlanmalıdır ki; her bireyin vücut direnci, ağrı eşiği ve genetik yapısı gibi sebeplerle ameliyat sonrası iyileşme süreci ve yapılan işlemlere tepkisi farklılıklar gösterebilir. Burada verilecek bilgiler genel ortalamaya uyacak şekilde düzenlenmiştir ancak hiçbir zaman sizin durumunuzu bilen ve yakından takip eden doktorunuzun önerilerinin yerini tutamaz.

Kalp ameliyatları da birbirlerine benzerlikler göstermekle birlikte;  yapılan ameliyata göre de (koroner baypas, kapak ameliyatı, aort damar ameliyatları gibi) önemli farklılıklar içerebilirler. Bu bilgilendirmede genel hatlarıyla kalp ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gereken hususlar belirtilmiştir:

• İştahınız azalmıştır ve yemeklerden eski tadı alamayabilirsiniz. Hatta yemek kokusu duyduğunuzda mide bulantısı hissedebilirsiniz. Bu durum 1-2 hafta içerisinde düzelecektir.
• Vücudunuzun genelinde bir miktar şişlik Genellikle ameliyat sonrası erken dönemde görülür ve çoğunlukla hızla düzelir. Ancak baypas ameliyatı için bacağınızdan damar alındı ise o bacakta şişlik 3-6 aya kadar devam edebilir. Oturma ve yatma esnasında bacağın yukarıda tutulması ve elastik çorapların kullanılması şişliği azaltacaktır. Yaralarınız iyileştikten sonra varis çorabı kullanmanız önerilecek ve bu önlemlerle bacaktaki şişlik zamanla tamamen düzelecektir.
• Uykusuzluk ameliyat sonrası erken dönemdeki en önemli sıkıntılardan birisidir. Gece uykuya dalmakta ve verimli bir uyku uyumakta zorluk çekebilirsiniz. Bu durum geçicidir, bunu engellemek için gündüz saatlerinde uzun süreli uyku uyumamakta fayda vardır. Birkaç gün içinde organizma gece-gündüz ayırımını yapmaya başlayacak ve normal uyku düzenine geçilebilecektir.
• Ameliyat sonrası erken dönemde önemli sorunlardan biri de akciğerlerde balgam birikmesine bağlı küçük hava yollarındaki tıkanıklıklar ve buna bağlı akciğerin belli bölümünün büzüşmesidir. Bu, solunum sıkıntısına ve oksijenlenmede ciddi sorunlara sebep olabilir. Bunu önlemek için size gösterilecek solunum fizyoterapisi önlemlerine harfiyen uymanızda fayda vardır.
• Ameliyat sonrası erken dönemde kabızlık sık görülür. Verilecek diyet önerileri ve bazen müshil veya lavman türü ilaçlarla bu sorun çözülebilecektir.
• Can sıkıntısı ve moralsizlik gözlenebilir. Günler içinde sağlığınıza kavuştukça kendinizi daha iyi hissedeceğinizi düşünerek rahatlayabilirsiniz.
• Yaralarınızın üzerinde hafif şişlik ve kızarıklık Bunun bir anlam ifade edip etmediğini doktorunuz değerlendirecektir. Çoğunlukla zamanla düzelmektedir.
• Özellikle göğüs atardamarının kullanıldığı koroner baypas ameliyatlarından sonra göğsün sol tarafında hissizlik, iğne batması, duyuda azalma gibi şikayetler Genellikle birkaç haftada düzelir, nadiren 6 aya kadar sürebilir.
• Ameliyattan sonra günler içinde ayağa kalkacak, yürüyecek, hafif fiziksel aktivitelere başlayacaksınız ancak göğüs kemiğinizin kaynaması ve ameliyatın etkilerinden kurtulmak için çoğunlukla 4-6 hafta kadar bir süreye ihtiyacınız olduğunu unutmamalısınız.
• Yara bakımı: Ameliyattan sonra doktor tavsiyesine göre ortalama 8 ila 10. gün ılık su ve sabunla, yara yerlerinizi ovmadan duş alabilirsiniz. Yaralar tamamen iyileşmeden yara yerini ovuşturmak sakıncalıdır. Yara yerinde erken dönemde oluşan kızarıklık, 6-8 hafta içinde kaybolarak yerini yavaş yavaş beyazlığa bırakacaktır. Her bireyin yara iyileşmesi cilt yapısına bağlı olarak farklılıklar gösterebilir. Kiminde bir çizgi gibi iz kalırken, kiminde dışa doğru kabarık normal cilt renginden hafif koyu bir iz de bırakabilir. Ameliyattan sonra ilk bir yıl uzun süre güneş banyosu yapmak iz oluşumunu artırabilir. Bu tip sorunlarla ilgili olarak, doktorunuza danışmadan herhangi bir krem, yağ, losyon, pudra vs. kullanmayınız. Gerek görürse, doktorunuz iz oluşumunu azaltan krem önerilerinde bulunacaktır.

Yaralarınızı her gün kontrol edin ve aşağıdakilerden birini fark ederseniz doktorunuza danışın:

• Yara bölgesinde artan hassasiyet ve ağrı
• Yara kenarlarından taşan ve artan kızarıklık ve şişlik
• Akıntı
• Israrlı ateş

• İlaç kullanımı: Taburcu olmadan önce ilaçlarınız size reçete edilecek, ayrıntılı olarak anlatılacak ve nasıl kullanacağınız tarif edilecektir. Bu önerilere uyunuz. İlaçlarınız genellikle devamlı kullanılacak ilaçlardandır. Kontrole geldiğinizde yeni düzenlemeler yapılabilir. Aksi söylenmedikçe ilaçlara aynı dozda devam ediniz.

Bazen ilaçların yan etkileri ile karşılaşabilirsiniz. Aşağıdakilerden herhangi biri oluşursa doktorunuza başvurunuz:

• Aşırı bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal ve kabızlık
• Ayağa kalktığınızda baş dönmesi, bayılacak gibi hissetme
• Bilinç bulanıklığı
• El ve ayaklarda uyuşma
• Çok hızlı veya yavaş nabız atışı
• Deride yaygın kızarıklık
• Beklenmedik morarma ve kanama  

• Aktivite: Taburcu olduktan sonra evde hasta yatağında zaman geçirilen, hareketsiz bir yaşam önermiyoruz. Unutulmamalıdır ki bu ameliyatı olmanızın en önemli sebeplerinden birisi yaşam konforunuzun artırılması ve normal yaşantınıza devamın sağlanabilmesidir. Dolayısıyla önce ev içinde, daha sonra aşırı sıcak veya soğuk hava olmamak kaydıyla dışarıda yürüyüşlere başlamanızı öneririz. Çünkü yürüyüş vücut kan dolaşımı ve kalp kası için en iyi egzersizdir. Yürüyüş veya diğer fiziksel aktiviteleri yaparken kendinizi çok zorlamamanız gerektiğini unutmayınız. Dolayısıyla aktivite temposunu yavaş yavaş arttırınız. Hedef ortalama 6 haftalık iyileşme sürecinin sonunda, haftada en az 3-4 gün 45 dakika yürüyüş yapılmasıdır.

Yürüyüş veya diğer fiziksel aktivitelerin herhangi birinde göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı veya bayılma hissi olursa yaptığınız aktiviteyi hemen bırakıp dinleniniz. Yaklaşık 20 dakikada rahatlama olmazsa doktorunuzu arayınız.

Ameliyattan sonra eve dönüşte, ihtiyaç varsa aksi söylenmedikçe yavaş adımlarla merdiven çıkabilirsiniz. Yorulduğunuzda bir süre dinleniniz. Merdiven korkuluklarından tutunabilirsiniz ancak kendinizi tutunarak yukarı çekmeyin, bacaklarınızı kullanın.

• Cinsel yaşam: Kendinizi hazır hissettiğinizde cinsel yaşamınıza dönebilirsiniz. Bu genellikle 2-4 haftayı alır. Başlangıç olarak pasif pozisyonların tercih edilmesi uygun olur.
• Araba sürme: Ameliyattan sonra 6 hafta araba, bisiklet veya motosiklet kullanmayınız. Bu göğüs kemiğinizin iyileşmesi için gerekli olan süredir. Bu süre içerisinde hareketleriniz de daha yavaş ve sınırlı olmalıdır. Araba içinde yolcu olarak seyahat edebilirsiniz. Uzun yolculuklarda 2 saatte bir arabadan inip yürüyüş yapılması önerilir.
• Yük taşıma, kaldırma: Altı haftalık iyileşme süreci içerisinde ağır yük taşınması uygun değildir. Aynı şekilde ağır yüklerin itilmesi, çekilmesi, market alışverişi, ev temizliği gibi aktivitelerde de kısıtlamaya gidilmesi, göğüs kemiğinin korunması açısından gereklidir.
• Kilo takibi:Her sabah tuvalet ihtiyacınızı giderip kahvaltı yapmadan önce aynı tartı ile kilonuzu takip ediniz. Aşırı kilo alımı veya verilmesi doktora danışmayı gerektirebilir.
• İşe dönüş: Genellikle iyileşme döneminin tamamlandığı 6 ila 8. haftalardan sonra iş hayatına dönülebilir. Yorucu olmayan masa başı işleri için daha erken zamanlarda başlanabilir. Özellikle yorucu, zorlayıcı işlere geri dönmeden önce doktora danışılması uygun olur.
• Ziyaretçi kabulü: Eve çıktıktan sonraki ilk bir hafta mümkünse ziyaretçi kabul etmeyiniz. Sonrasında da aynı anda çok kişi ziyaretine izin vermeyiniz. Özellikle boğaz ağrısı, burun akıntısı, öksürük gibi yakınmaları olan kişileri kabul etmeyiniz. Ziyaret sırasında yorgunluk, baş dönmesi, göz kararması gibi bir durum hissederseniz izin isteyip dinlenmeye çekiliniz.