ANTİKOAGÜLAN TEDAVİ

Antikoagülan ne demek?

“Anti” kelime anlamı “karşı” ve “koagülan” kelime anlamı “pıhtılaşma” demektir. Dolayısıyla antikoagülan ilaçlar pıhtılaşmayı önleyen ilaçlardır, ancak oluşmuş olan pıhtıyı eritmezler. Mevcut pıhtının büyümesini ve kopup vücudun başka bir bölgesine gitmesini engellerler.

Normal şartlarda pıhtılaşma; herhangi bir kanama durumunda kanamanın durmasına yardımcı olan, vücudun bir savunma mekanizmasıdır.  Çeşitli sebeplerle kan akımını bozacak veya kalp kapağı gibi bir yapının çalışmasını bozacak şekilde pıhtılaşmanın oluşması çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu gibi durumlardan korunma veya oluşmuş durumun tedavisi amacıyla antikoagülan ilaç kullanımı Kalp Damar Cerrahisinde sık başvurulan bir tedavi yöntemidir.

Ancak bu tip ilaçların kullanımı, hem hekim hem de hasta tarafından azami dikkat gerektirir. Çünkü gereğinden düşük miktarda kullanıldığında etkisi görülemeyeceğinden, hasta pıhtılaşmaya bağlı ciddi problemlerle karşı karşıya kalabilir. Gereğinden yüksek miktarda kullanıldığında ise, kanama problemi ile yaşamı tehdit eden durumlara kadar varan sıkıntılar ortaya çıkabilir.

Antikoagülan ilaç tipleri:

• Standart Heparin: Temel pıhtılaşma önleyici moleküldür. Damar yolu veya cilt altından hastanede bir doktor denetiminde verilir.
• Düşük molekül ağırlıklı heparinler (DMAH): Küçük iğnesiyle cilt altından uygulanan ve bazı durumlarda evde kullanım için de size reçete edilebilen bir ilaç grubudur. Daha uzun etkilidir. Dolayısıyla doktorunuzun önerdiği şekilde; günde bir veya iki kez uygulanır. Herhangi bir kan testiyle takip gerektirmez, ancak doktor kontrolünde ve önerildiği süre kadar kullanılması önemlidir.
• Warfarin Sodyum (COUMADİN): Oral yoldan (ağızdan) kullanılan temel ve en eski antikoagülan ilaçtır. Yeni geliştirilen alternatif oral antikoagülan ilaçlara rağmen, başta mekanik kalp kapağı takılmış hastalar olmak üzere, birçok durumun tedavisinde halen bir numaralı tercih olmaya devam etmektedir.
• Yeni kuşak oral antikoagülan ilaçlar (YOAK): Kandaki bir takım pıhtılaşma faktörlerini engelleyerek etkilerini gösterirler. Doktorunuz tarafından belirlenecek bazı özel durumlar dışında kan tahlili gerektirmez. Ancak kanama riskini arttırdığı unutulmamalı ve yakın doktor kontrolünde, önerdiği doz ve süreye uyularak kullanılmalıdır.

COUMADİN (Warfarin Sodyum) Kullanımı:

Coumadin; K vitamini antagonisti yani onu engelleyerek etkisini ortaya çıkaran bir ilaçtır. İstenen etkiyi ortaya çıkardığı doz her insanda farklı olduğu gibi, aynı kişide mevsimsel, yenilen içilenler ve alınan ilaçlar gibi çok çeşitli faktörler de etki eden dozu değiştirebilmektedir. Bu nedenle ilacın etkinliğini ölçen bir kan testine ihtiyaç vardır. Bu kan testi “Protrombin Zamanı” denilen bir testin uluslararası standardize edilmiş olan INR (International Normalized Ratio) değeridir. İNR tetkikinin normal değeri (Coumadine kullanmayan sağlıklı bir insanda) 1’dir (0,9-1,1). Coumadine kullanan kişilerde, kullanım amacına göre değişmekle birlikte; 2-2,5 katına çıkarılması hedeflenir. İstenilen değere ulaşamadığımız zaman pıhtılaşmayla ilgili birçok sorunla veya istenilen değerin üzerine çıkarsak da kanama problemleri ile karşı karşıya kalabiliriz. Dolayısıyla “iki ucu keskin bıçak” olarak niteleyebileceğimiz bu ilacın kullanımı ile ilgili dikkat etmemiz gereken kurallar vardır.

Coumadin nasıl alınmalı:

• İlacınızı günde bir kez belirtilen dozda alınız.
• İlacınızı tarif edildiği şekilde ve her gün aynı saatte alınız (Genellikle 15:00-17:00 arası önerilir- Tahlil sonucuna göre doz ayarlanabilmesi amacıyla).
• INR testini doktorunuzun söylediği zamanlarda düzenli olarak yaptırınız.
• Eğer Coumadin dozunuzu almayı unuttuysanız, takip eden gün sadece o gün için belirtilen dozda ilaç alınız. Asla iki günlük dozu bir seferde almayınız.
• Eğer iki veya daha fazla gün üst üste ilacı almayı unuttuysanız doktorunuza başvurunuz; doz değişimi gerekebilir.
• İlacınız bitmeden önce reçetenizi yenileyerek ilaçsız kalmamaya özen gösteriniz.
• Coumadin’i doktorunuz söylediği müddetçe (gerekirse yaşamınız boyunca) kullanınız.
• Coumadin almak için gerekli talimatlara harfiyen uyunuz.
• Vücudunuzun herhangi bir yerinden anormal kanamalara dikkat ediniz. Eğer bir şeylerin normal olmadığını hissediyorsanız hemen doktorunuza başvurunuz.
• Bir sorunuz olduğunda kulaktan dolma bilgilere güvenmeyip, mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Coumadin etkinliğini değiştiren faktörler:

Başka ilaçlar ve vitaminler:

• Bazı antibiyotikler, ağrı kesiciler, Aspirin, soğuk algınlığı ilaçları, antiasitler, laksatifler, K vitamini ve çok miktarda E ve C vitamini Coumadin’in etkisini değiştirebilir.
• Herhangi bir nedenle bu ilaçlardan birini almanız gerektiğinde doktorunuza danışınız. Doktorunuz gerekli görürse Coumadin dozunu yeniden ayarlamak gerekebilir.

Diyet ve egzersiz:

• Dikkatli ve dengeli bir diyet takip ediniz.
• Önemli diyet değişikliği yapmadan önce (kilo kaybetmek veya kazanmak için) doktorunuzla konuşunuz.
• Alkol tüketimi Coumadin etkisini artırabilir. Sık sık ve aşırı dozda alkol tüketmekten kaçınınız. Alınabilecek alkol miktarını doktorunuza danışınız.
• K vitamininden zengin yiyeceklerle beslenmek Coumadin etkisini azaltabilir (Lahana, brüksel lahanası, brokoli, karnabahar, marul, ıspanak, şalgam gibi yeşil yapraklı sebzeler, sığır karaciğeri, soya yağı ve nohut gibi gıdalar).
• Herhangi bir egzersiz veya spor programına katılmadan önce doktorunuza danışınız.

Günlük yaşantınızda dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Kanama riski içeren aktivitelerden uzak durunuz.
• Tıraş bıçağı kullanırken veya kişisel bakımınızı yaparken dikkatli olunuz. Mümkünse elektrikli tıraş makinası veya tüy dökücü kremleri tercih ediniz.
• Yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanınız ve dişinizi fırçalarken sert hareketlerden kaçınınız.

   Hastalık veya acil durumlarda dikkat edilmesi gerekenler:

• Başka bir sağlık problemi, cerrahi girişim veya diş tedavisi için başvurduğunuz doktora, Coumadin kullandığınızı mutlaka söyleyiniz.
• Yanınızda Coumadin kullandığınızı ve mümkünse dozu belirten bir belge her zaman bulundurunuz. Acil ve durumunuzu açıklama şansınızın olamayabileceği hallerde hayat kurtarıcı olabilir.
• Bir yerinizin kesilmemesi veya bir darbe almamaya özen gösteriniz. Böyle durumlarda kanamanız uzun sürebilir, zaman geçirmeden bir sağlık kurumuna başvurmanızda fayda vardır.
• Kusma, ishal veya ateşli hastalıklar Coumadin etkisini değiştirebilir. Böyle durumlarda doktorunuza danışınız.
• Coumadin kullanan bir kadın iseniz ve hamile kalmayı planlıyorsanız, doktorunuzla konuşarak riskler ve bunları azaltma yolları hakkında bilgi alınız. Eğer hamile iseniz hemen doktorunuza haber veriniz.

Coumadin Yan Etkileri:

• En önemli yan etkisi KANAMA ile ilgili problemlerdir. Kanamanın ortaya çıkış yeri ve şiddetine göre şu bulgularla karşımıza çıkabilir.
  • Kansızlığa bağlı halsizlik ve solukluk
  • Cilt kesisi sonrası, 10 dakika bastırılmasına rağmen durdurulamayan kanama
  • Durdurulamayan burun kanaması
  • Kulak kanaması
  • Diş eti kanaması ve buna bağlı ağız hijyeninde bozulma
  • Uzamış adet kanaması
  • İdrarda kanama (kırmızımsı veya çay rengi idrar)
  • Sindirim sistemi kanaması (kırmızı veya zift rengi cıvık kıvamda dışkılama, kırmızı kan rengi veya kahve telvesi kıvamında kusma)
  • Durup dururken ciltte morluklar veya kırmızı noktaların oluşması
  • Öksürükle kanlı balgam gelmesi
  • Mevcut hemoroidlerin aşırı derecede kanaması
  • Eklemlerde ani şişme, ağrı ve kızarıklıklar
  • Ani başlayan çok şiddetli baş ağrısı veya bilinç bozuklukları
• Hamileliğin erken döneminde kullanımının fetüse zarar verebileceği unutulmamalıdır.

UNUTULMAMASI GEREKEN NOKTA; KURALLARA UYGUN KULLANILDIĞI ZAMAN GÜVENLİ VE ETKİLİ BİR İLAÇTIR…